Форексийн зах зээлд амжилт гаргахын тулд арилжаачид олон төрлийн арга хэрэгсэл ашигладаг. Эдийн засгийн мэдээ, индикаторууд, алгоритмын загварууд бүгд өөрийн үнэ цэнэтэй ч сонгодог техник шинжилгээний суурь болох chart patterns (графикийн дүрсүүд) өнөөг хүртэл хүчээ алдаагүй байна.
Chart patterns бол зах зээл дээрх оролцогчдын шийдвэр гаргалт, айдас, шунал, найдвар, эргэлзээ зэрэг сэтгэлзүйн төлөвийн шууд тусгал юм. График бол үнэ ба хугацааны өгөгдлийн цэвэр илэрхийлэл учир, түүн дээр үүссэн тодорхой хэлбэрүүдийг уншиж чадвал бид зах зээлийн ирээдүйн хөдөлгөөнийг илүү өндөр магадлалтайгаар таамаглаж чадна.
1. Chart Patterns гэж юу вэ?
Chart patterns гэдэг нь үнэ ба хугацааны график дээр үүсдэг тодорхой дүрслэл, бүтэц юм. Эдгээр нь:
- Үнийн хөдөлгөөний эрч хүч сулрах эсвэл үргэлжлэх,
- Эрэлт ба нийлүүлэлтийн тэнцвэр өөрчлөгдөх,
- Зах зээлд шинэ чиглэл эхлэх магадлалыг илтгэдэг.
Chart patterns нь үндсэндээ хоёр бүлэгт хуваагдана:
- Continuation Patterns – Чиг хандлага үргэлжлэхийг илтгэнэ.
- Flag
- Pennant
- Rectangle
- Triangle (Ascending, Descending, Symmetrical)
- Reversal Patterns – Чиг хандлага эргэхийг илтгэнэ.
- Head and Shoulders
- Double Top / Double Bottom
- Triple Top / Triple Bottom
- Wedge (Rising / Falling)
Эдгээрийн аль аль нь арилжаачдад entry, stop-loss, take-profit шийдвэр гаргахад чухал үүрэгтэй.
2. Continuation Patterns – Чиг хандлага үргэлжлэх дохио
Continuation patterns нь зах зээл түр амсхийсний дараа өмнөх чиглэлдээ үргэлжлэхийг харуулдаг. Энэ нь томоохон тоглогчдын ашиг авах ба шинэ оролцогчдын нэгдэх үйл явцтай холбоотой.
2.1 Flag
- Тайлбар: Хүчтэй хөдөлгөөний дараа жижигхэн параллель сувгийн хэлбэр гардаг. Үнэ тухайн сувгийн дотор богино хугацаанд хэлбэлзээд, өмнөх чиглэлдээ хүчтэй үргэлжилдэг.
- Сэтгэлзүй: Эхний огцом хөдөлгөөнд оролцож амжаагүй трейдерүүд дахин боломж хүлээж байгаа ба ашиг авсан тоглогчид хэсэг амсхийж буйг харуулна.
- Хэрэглээ: Breakout гарсан даруйд өмнөх хөдөлгөөний хэмжээгээр зорилтот түвшин тооцдог.
2.2 Pennant
- Тайлбар: Том хөдөлгөөний дараа богино хугацаанд гурвалжин хэлбэрийн consolidation үүсдэг.
- Сэтгэлзүй: Зах зээл түр тэнцвэржиж байгаа ч өмнөх чиглэлдээ эрч хүчтэй үргэлжлэх магадлал өндөр.
- Хэрэглээ: Pennant–ийн дараа гарсан breakout маш хурдан, хүчтэй хөдөлгөөн дагуулдаг.
2.3 Rectangle
- Тайлбар: Үнэ тодорхой support болон resistance түвшний хооронд савлаж буй хэлбэр.
- Сэтгэлзүй: Худалдан авагчид ба худалдагчид тэнцвэрт байгаа боловч аль нэг тал нь давамгайлах мөч ойртож буйг илтгэнэ.
- Хэрэглээ: Breakout–ийн чиглэл ирээдүйн хөдөлгөөнийг тодорхойлно.
2.4 Triangle
- Ascending Triangle: Дээд түвшин тогтвортой, доод цэгүүд өсөж байна → ихэвчлэн дээш breakout.
- Descending Triangle: Доод түвшин тогтвортой, дээд цэгүүд буурч байна → ихэвчлэн доош breakout.
- Symmetrical Triangle: Дээд ба доод түвшин хоёулаа ойртож байна → аль ч чиглэлд breakout боломжтой.
3. Reversal Patterns – Чиг хандлага эргэх дохио
Эдгээр нь зах зээлийн трендийн төгсгөлд гарч, шинэ чиглэл эхлэхийг харуулдаг.
3.1 Head and Shoulders
- Тайлбар: Гурван оргил бүхий бүтэц. Дундах нь хамгийн өндөр (толгой), хоёр талынх нь жижигхэн (мөрүүд).
- Сэтгэлзүй: Худалдан авагчдын хүч суларч байгааг харуулдаг. Inverse хувилбар нь бууралтаас өсөлт рүү эргэхийг илтгэнэ.
- Хэрэглээ: Neckline–ийг сэтэлбэл хүчтэй reversal дохио болно.
3.2 Double Top / Double Bottom
- Double Top: Үнэ хоёр удаа оройг давж чадалгүй буувал бууралтын эргэлтийн дохио.
- Double Bottom: Үнэ хоёр удаа ёроолд хүрч чадалгүй өсвөл өсөлтийн эргэлтийн дохио.
3.3 Triple Top / Triple Bottom
Double–ийн илүү баталгаатай хувилбар. Гурван удаагийн оролдлого бүтэлгүйтсэн нь хүчтэй эргэлтийн шинж.
3.4 Wedge (Rising / Falling)
- Rising Wedge: Өсөлтийн үед нарийсах сувгийн хэлбэр гарвал доош эргэх боломж өндөр.
- Falling Wedge: Бууралтын үед нарийсах сувгийн хэлбэр гарвал дээш эргэх боломж өндөр.
4. Chart Patterns–ийн сэтгэлзүйн тайлбар
Chart patterns бол зах зээл дэх сэтгэлзүйн давтамжийн илэрхийлэл.
- Flag/Pennant → Ашиг авалт ба шинэ оролцогчдын хүлээлт
- Head and Shoulders → Итгэл сулрах, эргэлтийн мөч
- Double Top/Bottom → Хүчний тэнцвэр өөрчлөгдөж буйг харуулна
- Triangle → Зах зээлийн шийдвэрлэх мөч ойртож байна
Эдгээр дүрсийг зөв уншвал бид зөвхөн график бус, трейдерүүдийн зан төлөвийг уншиж байна гэсэн үг.
5. Chart Patterns ашиглах арга зүй
5.1 Баталгаажуулалт
Chart patterns–ийг ганцааранг нь хэрэглэх нь эрсдэлтэй. Дараах баталгаажуулалтыг хамт ашиглах хэрэгтэй:
- Breakout үед эзлэхүүн нэмэгдэх эсэх
- Trendline, moving average–ийн чиглэл
- Support ба resistance түвшинтэй давхцах эсэх
5.2 Stop-Loss ба Take-Profit
- Stop-loss: Pattern–ийн эсрэг талын цэгээс цааш байрлуулах.
- Take-profit: Өмнөх хөдөлгөөний хэмжээгээр зорилтот түвшин тогтоох.
5.3 Таймфрейм
- Өндөр таймфрейм дээр гарсан pattern илүү найдвартай.
- Богино таймфрейм дээр олон худал дохио гардаг.
6. Давуу ба сул тал
Давуу тал:
- Харахад ойлгомжтой
- Түүхэнд олон давтагдсан
- Сэтгэлзүйн тайлбар дагалддаг
Сул тал:
- Субъектив — хүн бүр өөрөөр харж болно
- Худал breakout их тохиолдоно
- Зөвхөн өнгөрсөн өгөгдөлд тулгуурлана
7. Форекс арилжаанд Chart Patterns ашиглах стратеги
- Trend Following – Continuation patterns–ийг ашиглаж урт хугацааны чиглэлд нэгдэх.
- Reversal Catching – Reversal patterns–ээр эргэлтийн мөчийг барих.
- Breakout Trading – Triangle, Rectangle–ийн breakout дээр арилжаа хийх.
- Confluence Strategy – Chart patterns–ийг индикатор, support/resistance–тэй хослуулах.
8. Бодит жишээнүүд
- EUR/USD – Double Top үүссэний дараа 200 pip буурсан түүхэн тохиолдол
- GBP/JPY – Ascending Triangle–ийн breakout–оор 400 pip өсөлт гарсан
- USD/CHF – Head and Shoulders–ын дараа бууралтын тренд эхэлсэн жишээ
Эдгээр нь chart patterns–ийн практик хэрэглээг харуулдаг.
Chart patterns бол форексийн техник шинжилгээний сонгодог тулгуур багана юм. Эдгээрийг зөв ашиглавал бид зах зээлийн чиг хандлагыг илүү тодорхой, системтэйгээр ойлгож чадна.
Гэхдээ анхаарах гол зүйлс:
- Pattern бүр 100% найдвартай биш.
- Баталгаажуулалт заавал хэрэгтэй.
- Эрсдэл удирдлага хамгийн чухал.
- Өндөр таймфрейм дээр илүү найдвартай.
Chart patterns бол зөвхөн дүрс биш, харин зах зээл дээрх хүний зан төлөвийн илэрхийлэл юм. Энэ ойлголтыг өөрийн арилжаанд шингээж чадвал та илүү системтэй, өндөр магадлалтай шийдвэр гаргаж чадна.