Форекс зах зээл бол дэлхийн хамгийн эрчтэй, мэдрэмтгий хөрөнгийн зах зээлүүдийн нэг. Энэ зах зээлд үнэ ханш зөвхөн эдийн засгийн суурь үзүүлэлтүүдэд үндэслээд зогсохгүй, геополитикийн эрсдэлүүд ч чухал нөлөө үзүүлдэг. Олон улсын сөргөлдөөн, дайн, эдийн засгийн хориг, улс төрийн тогтворгүй байдал гэх мэт хүчин зүйлс нь валютын ханшид богино хугацаанд огцом хэлбэлзэл үүсгэдэг. Ийм нөхцөлд хөрөнгө оруулагчид safe-haven валютууд руу хөрөнгөө шилжүүлэх хандлагатай байдаг.

AI Хураангуй:

Геополитикийн эрсдэл форекс зах зээлийн ханшид хүчтэй нөлөөлдөг. Энэ нийтлэлд Япон иен, Швейцарь франк, АНУ-ын доллар зэрэг safe-haven валютуудын үүрэг, үнэ цэнийг хадгалах механизмыг задлан тайлбарлаж, арилжаанд хэрхэн ашиглах тухай өгүүлнэ.

Форекс арилжаачдын мэдэх ёстой динамик нөлөөллүүд

Форекс бол дэлхийн хамгийн их өгөгдөлд тулгуурладаг, хамгийн өндөр хөрвөх чадвартай зах зээл. Гэвч энэ зах зээл зөвхөн техник болон эдийн засгийн суурь үзүүлэлтүүдэд тулгуурлаад зогсохгүй, улс төр, цэрэг, нийгмийн сэтгэлзүйн нөхцөл байдлуудад маш хүчтэй хариу үйлдэл үзүүлдэг. Ялангуяа геополитикийн эрсдэлүүд гарч ирэх үед арилжаачдын анхаарал “safe-haven” буюу аюулгүй хөрөнгө рүү чиглэдэг нь жам.

Геополитикийн эрсдэл гэдэг нь улс орнууд хоорондын зөрчил, дайны магадлал, террорист халдлага, эдийн засгийн хориг, эсвэл сонгуулийн дараах улс төрийн тогтворгүй байдал зэрэг зах зээлд итгэл бууруулах, богино хугацаанд ноцтой өөрчлөлт авчрах хүчин зүйлсийг хэлдэг. Тухайн эрсдэл гарсан үед хөрөнгө оруулагчид эрсдэлтэй валютуудаас татгалзаж, илүү тогтвортой, найдвартай, найман нэрийн дэлгүүр шиг үйл ажиллагаатай орнуудын мөнгөн тэмдэгт рүү хөрөнгөө шилжүүлдэг. Үүнийг л бид safe-haven хөрөнгө рүү чиглэсэн урсгал гэж нэрлэдэг.

Safe-Haven валютууд гэж хэнийг хэлдэг вэ?

Safe-haven валют гэдэг нь олон улсын эдийн засгийн болон улс төрийн тогтворгүй байдал үүссэн үед үнэ цэнэ нь харьцангуй тогтвортой хадгалагдаж үлддэг валютуудыг хэлнэ. Эдгээр нь ихэвчлэн өндөр хөрвөх чадвартай, найдвартай засаглалтай, төв банк нь итгэл төрүүлдэг улсуудын мөнгөн тэмдэгт байдаг.

Хамгийн түгээмэл safe-haven валют бол Япон иен, Швейцарь франк, Америк доллар юм. Жишээлбэл, Япон улс цэрэг зэвсгийн сөргөлдөөнд бараг оролцдоггүй, төв банк нь зөөлөн мөнгөний бодлого явуулдаг, гадны өр багатай тул түүний иен нь эдийн засгийн шок үед хөрөнгө хадгалах “аюулгүй зогсоол” болдог. Швейцарь ч мөн адил улс төрийн саадгүй, банкны нууцлал өндөр, инфляц багатай эдийн засагтай. Харин АНУ-ын доллар нь дэлхийн хамгийн өргөн хэрэглэгддэг нөөц валют учраас аливаа хямралын үед хөрөнгө оруулагчдын анхаарлыг татдаг.

Геополитикийн эрсдэл ба зах зээлийн хариу үйлдэл

Геополитикийн эрсдэл үүсэхэд зах зээл хэд хэдэн шат дамжлагаар хариу үзүүлдэг. Эхний ээлжинд хувьцааны зах зээл уналтад орж эхэлдэг. Ингэснээр хөрөнгө оруулагчид илүү аюулгүй хөрөнгө рүү шилжиж эхэлнэ. Ингэхдээ тэд алт, АНУ-ын төрийн бонд, safe-haven валют руу хөрөнгөө шилжүүлдэг. Ийм үед форекс зах зээл дээр дараах чиг хандлагууд ажиглагддаг:

• Эдийн засгийн суурь үзүүлэлтүүдээс илүү мэдээллийн урсгал (news flow) үнэ ханшид шууд нөлөөлж эхэлдэг
• Safe-haven валютуудын эрэлт огцом өсч, ханш нь нэмэгдэнэ
• Эмзэг буюу эрсдэлтэй хэмээн тооцогддог валютууд (AUD, NZD, CAD, EM валютууд) ханшийн бууралтад орно
• Валютын хосуудын хэлбэлзэл эрс нэмэгдэж, техникийн түвшин сэтгэлзүйгээр эвдэгдэнэ

Жишээлбэл, 2022 оны 2-р сард Орос Украиныг эзлэх үйл явдал өрнөхөд форекс зах зээл дээр USD/JPY болон EUR/CHF хосууд маш хүчтэй хөдөлсөн. Япон иен болон швейцарь франк руу хөрөнгүүд урсан орж, USD/JPY ханш буурч, CHF бүх хосуудад хүчтэй өсөлт үзүүлсэн.

Форекс арилжаачдын хувьд ямар боломж гардаг вэ?

Геополитикийн эрсдэлтэй үед зах зээл хэт мэдрэг болдог. Иймд зөв стратеги ашиглан богино хугацаанд ашиг олох боломж нэмэгддэг ч, эрсдэл мөн адил хэмжээнд оршдог. Арилжаачид дараах аргачлалуудыг ашиглаж болно:

• Мэдээний арилжаа (news trading): Мэдээлэл гарсны дараах эхний хөдөлгөөн дээр орж богино хугацаанд ашиг авах
• Safe-haven bias: Эрсдэл нэмэгдвэл JPY, CHF, USD дээр “long” байрлал барих
• Breakout стратеги: Хүчтэй мэдээний дараах ханшийн огцом хөдөлгөөнөөс ашиг авах
• Correlation play: Бүс нутгийн эрсдэлтэй валютыг “sell” хийж, түүний эсрэг валютыг “buy” хийх (жишээ нь: AUD/JPY short, XAU/USD long)

Гэсэн хэдий ч эдгээр стратегиудыг хэрэгжүүлэхэд мэдээллийг хурдан боловсруулж, зах зээлийн хэт урвалд авталгүй хариу үйлдэл үзүүлэх чадвар шаардлагатай. Зах зээлийн сэтгэл зүй энэ үед техникийн шинжилгээнээс илүү нөлөөтэй болдог учраас сэтгэлзүйн тэсвэр, төлөвлөлт чухал.

Сэтгэлзүй, эрсдэлийн менежмент ба форекс стратеги

Геополитикийн хямралын үеийн арилжаа нь өндөр хэлбэлзэл, тодорхой бус байдалтай нөхцөлд хийгддэг тул арилжаачны сэтгэлзүйн тэсвэр зайлшгүй шаардлагатай. Арилжаачид дараах зарчмуудыг баримтлах хэрэгтэй:

• Stop-loss үүрд байх ёстой: Ямар ч мэдээ, хөдөлгөөн хэтрүүлэл байж болох учраас өөрийгөө хамгаалах
• Position sizing уян хатан байх: Нэг оролдлогод бүхнийг хийж болохгүй, хэмжээг ухаалгаар тооц
• Худалдан авалт, борлуулалтын тэнцвэрийг ажиглах: Market sentiment–ыг мэдэрч, crowd psychology-г сөрж сэтгэх
• Хэт мэдрэмтгий болохоос сэргийлэх: Геополитикийн эрсдэлүүд удаан үргэлжлэх магадлалтай тул ганц мэдээнд бүхнийг шийдэж болохгүй

Энэ бүхэн нь зөвхөн “юу худалдаж авах вэ” гэдэг дээр төвлөрөхөөс илүү “хэзээ, ямар нөхцөлд, хэрхэн худалдаж авах вэ” гэдэг дээр гол анхаарлыг хандуулах шаардлагатай болгодог.

Форекс зах зээл дэх геополитикийн эрсдэл нь нэг талаасаа аюул, нөгөө талаасаа боломж юм. Safe-haven валютууд бол энэ нөхцөлд арилжаачдад чиг баримжаа өгөх итгэлтэй чиглэл. Гэхдээ тэдгээр валют руу хэт урсгал үүсэх үед зах зээлийн логик түр хугацаанд алдагдаж болзошгүй тул ухаалаг, төлөвлөгөөтэй, дэг журамтай хандлага нэн чухал. Мэдээлэл дээр суурилсан, стратегиар дэмжигдсэн, эрсдэлийн зохистой удирдлага бүхий арилжаа гэдэг бол форекс арилжааны жинхэнэ амьд үлдэх урлаг юм.